COC gebouw 'De Sloep', Zaandam

 

 

In 1971 werd de COC-Zaanstreek opgericht. De afdeling zou veertien jaar blijven bestaan. Het ‘clubhuis’ van de Zaanse COC was het tussen twee hoge flats ingeklemde Zaandamse gebouwtje met de naam De Sloep. Zonder de andere leden tekort te willen doen; Wormerveerder Reijer Breed groeide uit tot verreweg de bekendste afdelingsvertegenwoordiger. Zijn vriend Lefert was al een tijdje actief bij het COC en Reijer vond de moed om ook naar buiten te treden. Daarna ging het snel. Breed kreeg de leiding bij de maandelijkse COC-groepen, nodigde bekende Nederlanders uit om daar van gedachten te komen wisselen en voerde actie. Zoals tegen de Nederlandse Spoorwegen. Die wilden eind jaren zeventig een gezinskorting invoeren. Breed: “‘Hoezo niet voor ons?’, riep ik tijdens de Goed Nieuws Show van Sonja Barend. Ze moest er om lachen. Bingo! De volgende dag zijn we met een hele groep zonder kaartje op de trein gestapt tussen Den Helder en Amsterdam. Op elk station meer politie en grommende honden. Maar ook de NOS. En die vond het prachtig.’

Sommige dingen lijken onveranderlijk. ‘Als ik lekker met mijn vriend hand in hand op de Gedempte Gracht loop te winkelen, zie je iedereen kijken’, zei Breed in 1981 tegen het plaatselijk dagblad. ‘Je kijkt als homo wel drie keer uit voordat je je vriend openlijk kust.’ Ruim veertig jaar later gaat die trieste conclusie nog steeds op.

Begin jaren tachtig presenteerde Reijer Breed op Hilversum 3 bij de VPRO programma Ook zo – Mooi zo, ‘voor en door potten en poten’. Hij schreef verder het boek Is het waar dat Lefert aids heeft?, over zijn eveneens Zaanse vriend Lefert Scheeper, in 1981 nog docent aan de Lindeboomschool in Koog aan de Zaan. Na diens dood op 14 december 1984 kwam er een naar hem genoemde stichting die activiteiten organiseerde en ondersteunde op het gebied van homo-emancipatie.

Reijer Breed overleed in 2023. Tot het laatst bleef hij zich roeren. Enkele jaren voor zijn dood ageerde hij op de website van het Amsterdamse verpleeghuis waar hij na een reeks CVA’s woonde nog altijd tegen discriminatie en vooroordelen. ‘Het taboe op anders zijn is in streng gelovige kringen nog steeds enorm’, zei hij. ‘dat je je familie wel vaarwel kunt zeggen als je jezelf laat zien. Al die mannen en vrouwen die een dubbelleven leiden.’ De strijd was wat hem betrof nog niet gestreden. ‘Je wilt vrij kunnen praten over wat je bezighoudt. Ik doe dat van nature al makkelijk. Maar zo is het niet voor iedereen.’