NEWS:

Hand in hand lopen niet toegestaan: COA vroeg lesbisch koppel zich terughoudend te gedragen  

LGBT Asylum Support stuurt 14e brandbrief naar Minister en dringt aan op aparte opvang

Met een 14e brandbrief aan de minister voor asiel en migratie, 538 meldingen in 2025 van onveilige situaties aan het COA, wil LGBT Asylum Support wijzen op inmiddels onhoudbare en volstrekt onaanvaardbare situaties bij queer asielzoekers in opvanglocaties. De aanleiding voor deze brandbrief zijn de keer op keer terugkerende meldingen van geweld en discriminatie die queer asielzoekers ervaren, onder andere in azc Budel – Cranendonck. Hier zijn recent meerdere aanvallen in groepsverband geweest door homofobe medebewoners.  

Uit informatie van slachtoffers van homofoob geweld blijkt dat queer asielzoekers van deze opvanglocatie wordt geadviseerd om geen politie (112) in te schakelen en geen contact te onderhouden met LGBT Asylum Support, wat deze groep in een nog kwetsbaardere positie plaatst. Bovendien heeft LGBT Asylum Support een melding gedaan waarbij het COA bij een uit Georgië gevlucht lesbisch koppel heeft opgedragen zich terughoudend op te stellen, zoals het niet mogen vasthouden van elkaars handen of het dragen van regenbooguitingen. Dit beleid resulteert in een omgeving waarin lhbtiq+ asielzoekers niet alleen bang zijn om hulp te vragen, maar ook terug in de kast moeten, wat absoluut onacceptabel is.  

In de brandbrief worden twee recente zorgwekkende gevallen naar voren gebracht, waaruit blijkt dat de huidige situatie onhoudbaar is en daders ongestraft, niet verplaatst worden. Sandro Kortekaas, voorzitter van LGBT Asylum Support: "Het is onbegrijpelijk dat als er een aangifte ligt, het COA niet adequaat reageert door 'lik-op-stukbeleid' toe te passen en slachtoffers in veiligheid te brengen. Het lesbisch koppel moest daardoor drie weken wachten na een geweldsincident voordat zij een transfer uit veiligheid ontvingen. Daardoor werden zij slachtoffer van nog meer incidenten, waarna het COA hen opdroeg zich terughoudend te gedragen. Dat is ontoelaatbaar in Nederland en een vorm van discriminatie." Dit terughoudende beleid leidt niet alleen tot een verslechtering van de opvangsituatie, maar ook tot een ernstige schending van de rechten van queer asielzoekers, die al gevlucht zijn voor geweld en vervolging in hun thuislanden en in Nederland gelijke of zelfs ergere situaties meemaken. Kortekaas: "Na een leven in de schaduw willen queer asielzoekers kunnen zijn wie ze zijn, beschermd door onze grondwet die discriminatie niet toestaat. Er mag niet verlangd worden vanuit een inclusieve maatschappij en overheid die dat wil uitdragen, dat zij zich opnieuw terughoudend moeten gedragen. De overheid heeft de verplichting om de wet te handhaven en hen te beschermen."  

Gezien deze gedocumenteerde problemen van onveilige situaties zich al jaren voordoen, heeft LGBT Asylum Support middels deze 14e brandbrief, met verwijzing naar de aangenomen motie uit 2016, de minister opnieuw verzocht om per direct aparte opvang voor queer asielzoekers in te stellen. Immers, de Nederlandse overheid, die discriminatie niet toestaat, heeft de verantwoordelijkheid om veilige opvanglocaties te bieden en ervoor te zorgen dat queer asielzoekers hun identiteit mogen laten zien zonder angst voor geweld of discriminatie. 

Eerste rechtszaak in Nederland van afgewezen, uit VS gevluchte jonge transgender vrouw 

Groningen, 19 augustus 2025 – Een belangrijke rechtszaak vindt morgenmiddag in Amsterdam plaatst, waarin een jonge transgender vrouw uit de Verenigde Staten, die asiel zocht en afgewezen werd, centraal staat. Haar zaak werpt een schijnwerper op de extreem verslechterende omstandigheden voor transgender en queer personen in de VS en de gevolgen daarvan. Maar ook hoe Nederlandse overheid de VS als veilig land van herkomst ziet zonder algemeen ambtsbericht wat de basis moet zijn voor de toetsing van asielaanvragen.

In de afwijzing van haar asielaanvraag, gebaseerd op verouderde gegevens, wordt opgemerkt dat volgens de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) er voor de Verenigde Staten geen uitzonderingsgroepen zouden bestaan. Echter, de realiteit is dat de rechten van transgender personen enorm onder druk staan, vooral sinds de inauguratie van president Trump amper een half jaar geleden. Tijdens zijn inauguratietoespraak sprak hij dat de VS slechts twee genders erkent: man en vrouw. Dit heeft geleid tot ingrijpende veranderingen in het beleid, waaronder verboden voor transgenders in het leger, beperkingen op transgenderzorg voor jongeren en extreme beperkingen op overheidscommunicatie. Woorden als ‘genderidentiteit’, ‘transseksueel’ en ‘non-binair’ zijn niet meer toegestaan waarmee lhbtiq+ als minderheid wordt uitgewist. Hierdoor is de vrees voor vervolging onder transgender en queer individuen als ook haat gerelateerde misdrijven in de VS enorm toegenomen. Een feit wat bevestigd wordt door een recent onderzoek van de FBI. 

De IND stelt algemeen dat discriminatie door autoriteiten en medeburgers als een daad van vervolging kan worden beschouwd als deze discriminatie zo ernstig is dat slachtoffers niet meer sociaal en maatschappelijk kunnen functioneren. Desondanks blijft de IND bij de stelling dat er geen aanleiding bestaat voor uitzonderlijke behandeling van transgender en queer vluchtelingen uit de VS.

Uitspraak Federale rechter Canada: risicobeoordeling “gebrekkig en onredelijk”

LGBT Asylum Support, die in contact staat met een twintigtal transgender en queer asielzoekers uit de VS, heeft de minister van asiel en migratie per brief dringend verzocht om een nieuw Algemeen Ambtsbericht voor de Verenigde Staten op te stellen door het ministerie van Buitenlandse Zaken. Dit is noodzakelijk om asielaanvragen eerlijk te kunnen beoordelen, op basis van actuele en relevante informatie. In Canada besloot recent een federale rechter de uitzetting van een non-binaire Amerikaan naar de VS op te schorten, onder verwijzing naar de vijandigheid van de regering-Trump tegenover transgender en non-binaire personen. Ook in deze zaak werd beoordeeld vanuit verouderde informatie waarbij volgens de federale rechter de risicobeoordeling “gebrekkig en onredelijk” was. 

In het licht van de groei van het aantal asielaanvragen vanuit de VS, het uitblijven van een algemeen ambtsbericht, heeft LGBT Asylum Support per brief de minister aangedrongen op onmiddellijke opschorting van de afhandeling van deze aanvragen, totdat het onderzoek voor een nieuw ambtsbericht VS is afgerond. Ze pleiten daarnaast dat hangende het onderzoek de gehele groep van transgender en queer asielzoekers uit de VS worden opgenomen in de nationale asielprocedure en dat zij, om hun veiligheid te waarborgen, geplaatst worden in beschermde LHBQT+ units. 

Uitspraak rechtbank: IND moet ook de fysieke kant van homoseksualiteit toetsen bij queer asielzoekers

Het is welhaast het onmogelijke. Queer asielzoekers die in Nederland asiel aanvragen op basis van hun seksualiteit, worden vaak belemmerd door de IND, die hen niet toestaat openhartig te spreken over hun seksuele ervaringen. De beoordeling vindt plaats op basis van hun persoonlijke gevoelens en ervaringenwaarbij inzicht geven aan deze gevoelens vrijwel nooit genoeg is. Al jaren is dit een doorn in het oog voor LGBT Asylum Support, dat zich inzet voor een rechtvaardige toetsing van de verklaringen van lhbtiq+ asielzoekers. Want het hebben van seks of verwijzen naar een partner van gelijk geslacht maakt je volgens de IND nog geen homo.

Recent is een positieve uitspraak gedaan in de asielprocedure van een jonge, zwaar getraumatiseerde homoseksuele Marokkaan. De rechter heeft vrijwel alle ingebrachte punten, waaronder een rapport van LGBT Asylum Support, gegrond verklaard. Dit rapport verwijst naar een interne begrippenlijst van de IND, die de Minister eerder in een andere procedure op verzoek van de Raad van State in 2023 openbaar heeft gemaakt. Ook in deze procedure ontstond onduidelijkheid over de definities van verschillende seksuele oriëntaties, wat LGBT Asylum Support destijds aanleiding gaf om de advocaat aan te dringen op hoger beroep. Volgens deze interne begrippenlijst houdt homoseksuele geaardheid zowel de fysieke, romantische als emotionele aspecten in. In de recente uitspraak, waarvan de IND geen beroep aantekende, stelt de rechtbank: "Dat eiser [de homoseksuele asielzoeker] heeft bevestigd dat het louter seksuele gevoelens betreffen, betekent niet dat hij niet homoseksueel is. Eiser heeft in dit verband terecht gewezen op de interne begrippenlijst van de IND, waarin bij de uitleg van seksuele geaardheid ook fysieke aantrekkingskracht wordt genoemd."

“Eindelijk een rechter die hierin meegaat,” aldus een enthousiaste Sandro Kortekaas van LGBT Asylum Support. Dit jaar heeft hij al 37 rapporten opgesteld en evenveel zittingen bezocht, en hij mag zich nu volgens de IND deskundige noemen, wat hem zonder twijfel is gegeven. “Homoseksualiteit is niet alleen een kwestie van denken, maar omvat onlosmakelijk ook het fysieke aspect. Dit geldt des te meer voor landen waar homoseksualiteit strafbaar is. Tot nu toe wil de IND enkel gevoelens en emoties horen en baseert haar toetsing nog steeds op een westerse kijk op (homo)seksualiteit, in plaats van op de homofobe samenlevingen waar deze gevoelens vaak onderdrukt en daarmee onderontwikkeld zijn.”

Sinds 2016 houdt LGBT Asylum Support zich bezig met de beoordeling van lhbtiq+ asielzoekers en is verantwoordelijk voor de petitie #NietGayGenoeg, die de voortdurende problemen met de IND onder de aandacht brengt. In 2017 werd er een motie in de Tweede Kamer aangenomen, wat leidde tot aanpassingen van de werkinstructie in 2018. Toch blijven woorden als 'bewustwordingsproces' en 'zelfacceptatie' terugkomen, en wordt er nu getoetst op 'de realisatie'. De in rechte vaststaande uitspraak is bijzonder en zal verstrekkende gevolgen hebben voor vele andere procedures. Maar ook met de werkinstructie 2019/17, geloofwaardigheid lhbtiq+ van de IND. Want in paragraaf 2.2 volgt namelijk dat verklaringen over seksuele activiteiten niet bij de beoordeling worden betrokken.

Queer asielzoekers die in Nederland om bescherming verzoeken, moeten een eerlijke beoordeling krijgen die aansluit bij de cultuur waaruit zij afkomstig zijn en moet plaatsvinden binnen wettelijke kaders en gestelde termijnen. Naast deze begrippenlijst zou ook identiteitsgroei onderdeel moeten zijn van een nieuwe werkinstructie. Dit betreft een zichtbaar proces van gedragsverandering, zodat queer asielzoekers in Nederland eindelijk zichzelf kunnen zijn. Kortekaas besluit: “Maar dat wil de minister niet. Met deze uitspraak, het in aantocht zijnde boek 'NietGayGenoeg: De Naakte Waarheid, deel 2' en de overhandiging van petitie #NietGayGenoeg 4.0 aan de Tweede Kamer na het reces, moeten we dat nog maar eens zien.”